فیلم آموزشی زمین لرزه چیست ؟ ( تهیه شده توسط : ایرنا )

@quizgeologique

نام فیلم : فیلم آموزشی زمین لرزه چیست ؟

تولید فیلم محتوا توسط : ایرنا .

باز انتشار : آزمون زمین شناسی .

مورد استفاده : زمین شناسی یازدهم ، زمین شناسی سوم ، زمین شناسی چهارم ، زمین شناسی پایه ، زمین شناسی عمومی .

( فیلم آموزشی و درس کوتاه زمین شناسی یاردهم )

زمین لرزه ، نتیجه ی آزاد شدن نا گهانی انرژی از داخل پوسته ی زمین است که امواج آن در نزدیکی سطح زمین به صورا ارتعاش و گاهی جا به جایی زمین آشکار می شود .

زمین لرزه ها توسط دستگاه زلزله سنج یا لرزه نگار ثبت می شود .

برای به دست آوردن معیاری برای مقایسه و سنجش زمین لرزه ها از بزر گای زلزله استفاده می شود ؛ که آن را با در نظر گرفتن دامنه ی نوسان ها روی لرزه نگار محاسبه می کنند .

امّا با چه مقیاسی :

اولین مقیاس بزرگا ( ریش تر ) میزان انرژی آزاد شده در زلزله را نشان می دهد .

و توسط چارلز ریش تر و بنو گوتنبرگ در سال 1935 برای زلزله های جنوب کالیفرنیا تأیید شد .

نکته ی مهم در هر زلزله این است که فقط و فقط یک بزرگا دارد و بزرگا با فاصله از محل وقوع زلزله تغییر نمی یابد .

زلزله های کم تر از 4 ریشتر بار ها در طول سال اتفاق می افتد امّا توسط انسان حس نمی شود و خطری نیز به همراه ندارد .

در مقابل ، زلزله های بالای 7 ریش تر چندان شایع نیستند و با افزایش شدت زلزله اثر تخریبی آن نیز افزایش می یابد .

میزان انرژی رسیده به هر نقطه از سطح زمین به عواملی هم چون :

1 ) عمق زلزله .

2 ) جنس خاک .

3 ) و ... بستگی دارد .

و از همین رو خسارت های وارده در زمین لرزه های دارای درجه ی یک سان ممکن است بسیار متفاوت باشد .

در نتیجه ریش تر مقیاس کاملی برای توصیف همه جانبه ی زمین لرزه نیست . ( نکته ی خیلی مهم )

این جاست که سخن از مؤلفه ی دیگری به میان می آید . ( شدت زمین لرزه )

شدت زمین لرزه ، که از روی آثار خرابی ها و تأثیراتی که زمین لرزه بر انسان و تأسیسات سطحی می گذارد مشخص می شود .

و شدت زمین لرزه با معیار دوازده ( 12 ) گانه به نام مر کالی توصیف می شود .

این مقیاس کاملاً حالت کیفی و توصیفی دارد و از عدد 1 که نمایش گر ارتعاشات بسیار ضعیف و غیر محسوس است شروع و به عدد 12 که شدت خرابی آن فاجعه آمیز است ختم می شود .

@quizgeologique

نام فیلم : فیلم آموزشی زمین لرزه چیست ؟

تولید فیلم محتوا توسط : ایرنا .

باز انتشار : آزمون زمین شناسی .

مورد استفاده : زمین شناسی یازدهم ، زمین شناسی سوم ، زمین شناسی چهارم ، زمین شناسی پایه ، زمین شناسی عمومی .

( فیلم آموزشی و درس کوتاه زمین شناسی یاردهم )

@quizgeologique

فیلم آموزشی نحوه ی کر گیری ( مغزه گیری ) مته . ( زمین شناسی یازدهم ) .

@quizgeologique

فیلم کوتاه اینکلوژن ( سیال در گیر در کانی آمتیست )


آمیتیست ( به انگلیسی : Amethyst ) با فرمول شیمیایی ( SiO2 ) نوع بنفش کوارتز ، از کانی ‌های سیلیکاتی ماگمایی می باشد و نوعی جواهر است .

کانی آمتیست : یک نوع کانی سیلیکاتی ماگمایی می باشد . ( Tip Importnat )

@quizgeologique

چگونه می توانیم سیلاب را در آبرفت ها ذخیره کنیم ؟ ( فیلم آموزشی ) .

( زمین شناسی سوم + چهارم + یازدهم )

شرح :

وقتی از ذخیره ی آب درون زمین صحبت می کنیم ، بیش تر منظورمون آبی هست که در آبرفت ها ذخیره شده است .

و معمولاً با زدن چاه یا قنات آب رو برداشت می کنیم .

برای این که بدونیم آب چگونه ذخیره میشه در آبرفت های درشت دانه بایستی به سراغ مخروط افکنه بریم .

مخروط افکنه ، یک حجم بزرگی است که معمولاً به شکل نیم دایره هست و گوه ای شکل مقطعش و در محل تقاطع کوهستان و دشت ایجاد میشه .

واسطه ی ایجاد اون معمولاً رود خانه یا نهری است که از کوهستان به سمت دشت جاری میشه و تدریجاً مواد معلق و آواری رو با خودش به همراه میاره و در محدوده ی دشت ته نشین می کنه .

این رسوب گذاری معمولاً با متعادل شدن یک کوه و فرسایش اون همراه است .

در بعضی از جا ها حتی روی مخروط افکنه کشاورزی می کنن ؛ به خاطر آب زیاد موجود در اون مخروط های افکنه .

اندازه ی بعضی از مخروط های افکنه می تونه در حد و اندازه ی یک کشور مثل کویت باشه .

مخروط افکنه چه طور تشکیل میشه :

همان طوری که در فیلم مشاهده می کنید وقتی که یک منبع مواد تخریبی رو به سمت یک سطح مسطح هدایت می کنه مواد آواری و تخریبی درشت تر ، نزدیک تر به محل منبع آب و مواد تخریبی ریز تر دور تر ته نشین می کنه .

وقتی بر روی نقشه های توپوگرافی یک مخروط افکنه رو بررسی می کنیم .

شاهد خطوط موازی ای هستیم که معمولاً خطوط تراز یا خطوط توپوگرافیک معروف هستند .

که در این نقشه اختلاف خطوط هم تراز 5 متر هست .

درباره ی دانش مدیریت آب های زیر زمینی و در حقیقت مدیریت آب خوان که تحت عنوان آب خوان داری شناخته میشه خطوط تراز اهمیت پیدا می کنن .

وقتی سیلاب میاد آب گل آلود رو با خودش میاره که قدرت تخریبی بیش تری معمولاً داره .

و برای این که قدرت تخریبی رو کاهش بدیم بایستی سرعت آب رو کاهش بدیم .

در آب خوان داری کاری که اول انجام میشه این هست که در مسیر یک مسیر یا رود خانه ی سیلابی قدرت مند که داره همین طور آب گل آلود رو به سمت دشت می فرسته ابتدا یک سد انحرافی ایجاد می کنیم .

سد انحرافی باعث میشه که سرعت آب گرفته بشه . ( نکته ی کنکوری و عموی زمین شناسی )

بعد آب رو به مسیر جدیدی منتقل می کنیم .

به مسیری که در این جا یک کانال هست که کانال آرامش یا حوض چه ی آرامش هم به اون گفته میشه .

و وقتی حوض چه ی آرامش از آب پر شد ، آب اون با سرعت کم تری بر روی دشت روان میشه .

برای این که از این آب بهره برداری بیش تری رو بکنیم ؛ منطقه ای رو مشخص می کنیم و در روی زمین شیار ها یی رو یا کانال ها یی رو ایجاد می کنیم و این کانال ها دروازه ها یی دارن که آب می تونه از طریق اون ها وارد اون شیار ها بشه .

الآن بخشی از یک مخروط افکنه رو می بینید که به موازات حوض چه ی آرامش تعدادی کانال یا شیار کشیده شده که این شیار ها همشون روی خطوط تراز هستند و آب وقتی در اون ها پر میشه به سمت شیار پایینی راه پیدا می کنه .

و دو مرتبه هر کانال یا شیاری که پر بشه باز به سمت پایینی و نهایتاً وقتی که تمام اون منطقه از آب سیراب شد و دیگه امکان جذب وجود نداشت آب مازاد از طریق یک کانال نهایی دو مرتبه به مسیر یا رود خانه بر می گرده .

حالا سوالی که برای ما وجود داره این است که آب چگونه جذب زمین میشه و در آبرفت تجمع پیدا می کنه که بشه از اون استفاده کرد ؟ ( سوال امتحانی همه ی پایه های زمین شناسی )

وقتی آب وارد حوض چه ی آرامش میشه و حوض چه ی آرامش از آب پر میشه مازاد آبی که وجود داره روان میشه بر روی دشت و میره به سمت کانال بعدی که در حقیقت یک شیار دیگر هست که در روی زمین کشیده شده .

این شیار ها امکان جذب آب رو فراهم می کنن .

حالا ممکن این سوال پیش بیاد که در حد واسط میان این شیار ها آب چگونه جذب زمین میشه ؟

یکی از راه ها بسیار طبیعی هست و نیازی به کار انسان نداره چرا که یک موجود سخت پوست کوچک به نام خر خاکی تمام مشکل رو حل می کنه .

خر خاکی وقتی که میاد رسوبات و خاک رو سوراخ می کنه عملاً باعث افزایش تراوایی خاک میشه و سوراخ ها و تونل ها یی که درون خاک ایجاد کرده تدریجاض میزان تراوایی خاک رو افزایش می دن و به هنگام اومدن سیلاب آب وارد این سوراخ ها و تونل ها میشه و زمین رو از این طریق سیراب می کنه و تریجاً می بینیم که تخلخلی وجود داره که میان ذرات خاک .

یعنی اون نقطه های سفیدی که مشاهده می کنید آرام آرام به وسیله ی آب پر میشه و هر چه قدر که میزان سیلاب بیش تری رو جذب کرده باشیم سطح سفره ی آب زیر زمینی بالا تر میاد .

@quizgeologique

چگونه می توانیم سیلاب را در آبرفت ها ذخیره کنیم ؟ ( فیلم آموزشی ) .

( زمین شناسی سوم + چهارم + یازدهم )

@quizgeolgique

قسمت آبرفتی در معدن بلو ریبون آلاسکا .

@quizgeologique

حفاری افقی جهت دار HDD . ( فیلم کوتاه ) .

عبور کابل ها یا لوله‌ های تاسیسات شهری و خارج شهری از زیر ساختمان ها ، خیابان ها ، رودخانه‌ ها یا موانع دیگر ، یکی از معضلات پیمان کاران در حین اجرای آنها است که نیاز به حفاری ترانشه‌ های طویل ، تخریب بناها و بستن راه‌ های ارتباطی داشته و هزینه‌ های اجرا را بسیار بالا می‌برد .

استفاده از سیستم های حفاری افقی جهت‌ دار که قابلیت کنترل جهت گمانه را در حین حفاری دارند بهترین راه حل جهت عبور کابل ها و لوله‌ ها از زیر موانع با کم ترین هزینه ، زمان و بدون تخریب می‌ باشد .

لینک منبع : تجهیزات حفاری چرخ پارسی .

@quizgeologique

مراحل چرخه ی ویلسون ( مناسب زمین شناسی یازدهم ) .

@quizgeologique

بررسی کانی های مهم . ( دکتر چلا جور ) ( فیلم کوتاه آموزشی ) ( 1 )

بررسی کانی های کائولن ، کلسیت ، ژیپس . ( دکتر چلا جور ) .

@quizgeologique

بررسی کانی های مهم . ( دکتر چلا جور ) ( فیلم کوتاه آموزشی ) ( 2 )

بررسی کانی های میکا ، هالیت ، گالن ، اکسید آهن .

@quizgeologique

بررسی کانی های مهم . ( دکتر چلا جور ) ( فیلم کوتاه آموزشی ) ( 3 )

بررسی کانی های پیروکسن ، آمفیبول ، فلد سپات .

@quizgeologique

بررسی کانی های مهم . ( دکتر چلا جور ) ( فیلم کوتاه آموزشی ) ( 4 )

بررسی کانی کوارتز . + تمرین آموزشی .

@quizgeologique

چرا دیگر برای اندازه گیری زلزله از ریش تر استفاده نمی کنند ؟ ( سولماز مهاجر )

@quizgeologique

چرا دیگر برای اندازه گیری زلزله از ریش تر استفاده نمی کنند ؟ ( سولماز مهاجر )

سولماز مهاجر ، پژوهش گر زمین شناسی ، دانش گاه توبین گن آلمان .

06 بهمن 1396 . 26 ژانویه ی 2018 .

بر سر مقیاس (( ریش تر )) چه آمد ؟ از چه زمانی و چرا دیگر در زبان علم از آن برای سنجش زلزله استفاده نمی‌کنند ؟

در حال حاضر زلزله در سراسر دنیا با مقیاس بزرگا ( MW ) سنجیده می ‌شود .

اما چرا واحد (( ریش تر )) از دور خارج شده است ؟

جواب ساده این است که (( بزرگا )) با دقت بیش تر بزرگی زمین لرزه را اندازه می‌‌‌گیرد و به همین دلیل جای گزین ریش تر شده است .

ریش تر چه اشکالی داشت که باید جای گزین می‌شد ؟

با ریش تر تنها از روی دامنه ی بلند ترین موج لرز ها ، بزرگی زلزله را محاسبه می ‌کردند .

هیچ اطلاعات دیگری از امواج زلزله در نظر گرفته نمی ‌شد .

در واقع ریش تر تنها بزرگی زلزله و کانون زلزله را نشان می‌داد .

زمانی که چارلز ریش تر در سال ۱۹۳۵ این واحد را ابداع کرد ، خودش قبول داشت که واحد ریشتر هیچ مشخصه ی فیزیکی اساسی را اندازه نمی‌گیرد .

ریش تر بیش تر برای مطالعه ی زلزله‌های مخصوص گسل‌های جنوب ایالت کالیفرنیای آمریکا کار برد داشت ؛ جایی که چارلز ریش تر کار می‌کرد . ( در اون محدوده کار می کرد ) .

با بیش تر شدن ایستگاه‌ های لرزه‌ نگاری در دنیا مشخص شد که مقیاس ریش تر تنها برای زمین لرزه ‌ها یی با فرکانس مشخص و در جغرافیایی با فواصل محدود کار آیی دارد .

برای اندازه ‌گیری بزرگی زلزله ، مقیاس‌ های جدیدی ( مثل : دو مقیاس بزرگای امواج حجمی و بزرگای امواج سطحی ) تعریف شد اما هر کدام از این مقیاس ‌ها هم برای محدوده ی فرکانس مشخص و نوع خاصی از سیگنال زلزله کار برد دارد .

راه چاره ی زلزله‌ شناسان برای بر طرف کردن محدودیت ‌های مقیاس‌ های مختلف ، در سال ۱۹۷۰ پیدا شد ؛ زمانی که به ‌اتفاق تصمیم گرفتند از واحد (( بزرگا )) استفاده کنند .

با استفاده از این مقیاس ، متخصصان دیگر به بررسی یک دامنه از امواج زلزله اکتفا نمی ‌کنند .

بل که اطلاعات بیش تری را که از دستگاه ‌های زلزله‌ نگار می‌ گیرند در محاسباتشان منظور می‌ کنند تا به عددی برسند که مُعرف بزرگی زلزله است .

علاوه بر این ، بزرگا مشخص می‌کند که چه مقدار انرژی برای تولید امواج ثبت شده لازم است .

بزرگا هم چنین با در نظر گرفتن فاکتور های زیر اندازه بزرگی زلزله را تعیین می ‌کند :

1 + منطقه ی گسیختگی گسل .

2 + میزان جنبایی گسل . ( جنبایی : از جنبیدن می یاد . قوه ی حرکت ) : میزان جنب و جوش گسل .

3 + نیروی فشار وارد شده به گسل . وقتی میزان این فشار ( فشار وارده به گسل ) از حد تحمل سنگ ‌های پوسته در سطح گسل بیش تر شد ( همون نیرو ، نیروی وارده ی بیش تر ) ، گسل به لغزش در می‌ آید .

چنین لغزشی زلزله است .

مقیاس بزرگا انواع موج‌های زلزله را در برمی‌گیرد به این معنا که کل انرژی آزاد شده توسط زلزله را نشان می‌ دهد .

مرکالی ؛ واحد اندازه‌گیری :

تا به‌حال تنها راجع به (( بزرگی )) زلزله صحبت کردیم .

اما دانش مندان ، (( قدرت یا شدت )) زلزله را با واحد دیگری به نام (( مرکالی )) اندازه می‌ گیرند .

مقیاس مرکالی در واقع قدرت تخریب یک زلزله را نشان می دهد که علاوه بر بزرگی زلزله ، تأثیر لرزش زلزله روی مردم و سازه‌ های ساخت بشر را در نظر می گیرد .

باید دانست که بزرگی زلزله همیشه با شدت ( قدرت تخریب ) زلزله رابطه ی مستقیم ندارد .

مثلاً در زلزله‌ ها یی که در فوریه ی ۲۰۱۰ با بزرگای ۸.۸ در شیلی اتفاق افتاد ۷۰۸ نفر کشته شدند در حالی که در همان سال در زلزله ی هاییتی به بزرگای ۷ بیش از ۲۰۰ هزار نفر کشته شدند . ( tip important )

حالا آیا معنای این حرف ‌ها این است که برای درک و توصیف بزرگی یک زلزله باید مقیاس جدید یاد بگیریم ؟ خیر .

برای زلزله ‌های متوسط ( بزرگای تقریباً ۵ ) ‌داده ‌های واحد بزرگا خیلی مشابه ریش تر است اما بزرگا برای زلزله‌های بزرگ ‌تر از ۵ بسیار دقیق ‌تر است .

سوالی که پیش می‌آید این است که برای زلزله‌های دوران فعلی باید از چه مقیاسی استفاده کرد ؟ به‌راحتی بگویید زلزله‌هایی به بزرگی ۷ رخ داده بدون این که نامی از ریش تر ببرید .

@quizgeologique

چارلز فرانسیس ریش تر .

زلزله شناس آمریکایی .

شهرت او بیش تر به سبب پدید آوردن مقیاس لرزه نگاری ریش تر است .

@quizgeologique

اثر گسل ( خط گسل ) ( Fault Trace ) .

اثر خط گسل : محل تقاطع صفحه ی گسل با سطح زمین به نام اثر گسل معروف است .

@quizgeologique