گل حفاری

گل حفاری ، به مخلوطی از آب و رس اطلاق می‌گردد ، که برای حمل مواد حفر شده در سیستم‌ های حفاری ، به سطح زمین از آن استفاده می‌ شود .

گل حفاری غیر از بالا آوردن تراشه‌ های زمین ، کار برد های دیگری نیز در ته چاه انجام می‌دهد .

که شامل : تمیز کردن، خنک کردن و روان کردن مته .

علت این که به جای آب از گل استفاده می‌ شود این است که خرده سنگ‌ های حفاری شده ، دارای وزن مخصوص زیادی هستند .

با این که گل آن ها را با خود بالا می‌ آورد ، ولی باید گران روی گل به حدی باشد ، که بتواند خرده سنگ‌ ها را با سهولت و با سرعت ، از چاه خارج نماید .

به همین جهت مهندسان حفاری برای بدست آوردن وزن مخصوص و گران روی بهینه از فرمول های ریاضی استفاده می کنند .


گلی که بدین ترتیب خرده سنگ ها را از چاه بیرون می‌کشد ، به درون صافی مخصوصی که شبیه غربال است ، هدایت می‌شود ( می گردد ) ، در آنجا خود گل از صافی عبور کرده اما خرده سنگ ها روی صافی باقی می‌مانند و گل پس از عبور از صافی در مخزنی جمع‌ آوری و از آنجا مجدداً به داخل رشته ی حفاری پمپاژ می‌شود .

بدین ترتیب جریان دائمی گل از درون کاسه ی گردان به داخل رشته ی حفّاری و سَر مته و از آن جا به فضای بین رشته ی حفاری و چاه و تا صافی مخزن ادامه پیدا می‌کند .

گل حفاری باعث می‌ شود ستون گل حفاری به دیوار چاه فشار آورد و مانع ریزش آن شود ( گردد ) .

به علاوه بدنه ی چاه را اندود کرده و منافذ آن را می‌گیرد و در مورد حفاری‌ های نفت و گاز در مواقعی که مته در اعماق زیاد به لایه ی گاز یا نفت می‌رسد ستون گل مانع می‌شود که گاز یا نفت از منافذ لایه ی مذکور که ممکن است فشار زیاد هم داشته باشد به روی چاه راه یابد .

به همین جهت ( دلیل ) غلظت و وزن گل حفاری باید بیش از وزن آب و به حدی باشد که بتواند فشار لایه های متخلخل را خنثی کند .

تهیه شده در رادیو معدن . ( www.radiomadan.ir )

@quizgeologique

پرمافراست چیست ؟ ( رادیو معدن )

@quizgeologique

پرمافراست چیست ؟ ( رادیو معدن )

@quizgeologique

پرمافراست چیست ؟ ( رادیو معدن )

پرمافراست ( permafrost ) یک لایه ی ضخیم منجمد سنگی یا خاکی زیر سطحی است که در طول سال یخ زده باقی مانده است .

این اتفاق با سرد ماندن لایه های زیر سطحی زمین به زیر دمای انجماد آب به مدت دو سال یا بیش تر و عمدتاً در عرض های جغرافیایی بالا و مناطق قطبی رخ می دهد ، امّا ممکن است پرما فراست های آلپی در ارتفاعات کوهستانی ، در عرض های جغرافیایی بسیار پایین تر هم وجود داشته باشند .

@quizgeologique

آتش فشان دماوند

@quizgeologique

فوران دهانه ی آتش فشان در قله ی دماوند + فیلم .

دماوند

به تاریخ : ۰۶ فروردین ۱۳۹۵ .

دماوند .

فوران دهانه ی آتش فشان در قله ی دماوند + فیلم .

به تاریخ : ۰۶ فروردین ۱۳۹۵ .

به گزارش گروه فیلم و صوت باشگاه خبرنگاران جوان ؛ تصاویری از خروج گاز گوگرد در دهانه ی کوچک آتش فشان دماوند را مشاهده می کنید .

مربوط به زمین شناسی یازدهم . چاپ 1396 . ص 135 . شکل ب .

فصل هفتم : زمین شناسی ایران .

@quizgeologique

منظور از حوضه ی آب ریز چیست ؟

حوضه ی آب ریز منطقه ای که به وسیله ی یک رود و شاخه های آن زه کشی می شود ، (( حوضه ی آب ریز )) نام دارد .

زمین شناسی سال سوم .

@quizgeologique

در کدام قسمت فرسایش و در کدام قسمت رسوب گذاری دیده می شود ؟

قسمت B : فرسایش .

فرسایش : Erosion .

قسمت A : رسوب گذاری .

رسوب گذاری : Deposition .

گفتنی : شکل های ص 33 کتاب درسی زمین شناسی سال سوم را هم ببینید .

اگه ازتون پرسیدن : برای چی توی قسمت B فرسایش داریم و وی قسمت A رسوب گذاری :

متن کتاب درسی : وقتی مسیر رود خانه ای دارای انحنا باشد ، بیش ترین سرعت از وسط رود خانه به طرف دیواره ی مقعر آن منتقل می شود .

به دارای انحنا باشد توجه داشته باشید .

مقعر :مقعر یا کاو به نوعی منحنی گفته می شود که انحنای آن به طرف داخل است . ( B )

مقعر یا کاو : Concave .

انحنا : خمیدگی و کجی .

در B سرعت زیاد آب باعث فرسایش شده است .

محدب : محدب یا کوژ به نوعی منحنی گفته می شود که انحنای آن به طرف بیرون است . ( A )

محدب یا کوژ : Convex .

انحنا : خمیدگی و کجی .

در A سرعت کم آب باعث رسوب گذاری شده است .

زمین شناسی سال سوم .

@quizgeologique

مقدمه ای از تکتونیک صفحه ای وگنر و کوه زایی ها . مصاحبه ی آموزشی.

هم گرا : تقارب ، هم سویی .

واگرا : دور شونده .

Dr . Doug Elmore

Director & Eberly Professor

ConocoPhillips School of Geology

and Geophysics

در این ویدیو درباره ی تکتونیک صفحه ای و کوه زایی ها بحث می کنیم .

@quizgeologique

مقدمه ای از تکتونیک صفحه ای وگنر و کوه زایی ها . مصاحبه ی آموزشی.

هم گرا : تقارب ، هم سویی .

واگرا : دور شونده .

Dr . Doug Elmore

Director & Eberly Professor

ConocoPhillips School of Geology

and Geophysics

پارت اول .

در این ویدیو درباره ی تکتونیک صفحه ای و کوه زایی ها بحث می کنیم .

اما اول اجازه دهید در مورد این که در سه نوع مرز های صفحات چه اتفاقی می افتد صحبت کنیم .

اولین نوع مرز های واگرا هستند .

به خاطر بیاورید چه اتفاقی در آن جا می افتد .

صفحات در تپه های میان اقیانوسی از هم جدام می شوند .

مانند : تپه های میان اقیانوسی اطلس .

چه چیزی آن جا تشکیل می شود ؟ بازالت .

فکر می کنید کدام نوع از گسل ها را آن جا دارید ؟

اگر از هم جدا می شوند پس شما تنش دارید .

بنا بر این شما گسل های نرمال را خواهید داشت و به طور کلی زمین لرزه ها کم عمق است .

دومین نوع مرز های صفحات مرز های هم گرا هستند که صفحات به هم نزدیک می شوند . ( صفحات مرز های هم گرا : دو تا صفحه از هم دورن و به هم نزدیک می شن )

برای مرز های صفحات قاره به قاره هنگامی که به هم برخورد می کنند چه اتفاقی می افتد ؟

صفحات بالا می آیند و کوه ها را ایجاد می کنند . مانند : هیمالیا .

هنگامی که دو صفحه برخورد می کنند را گسل می گویند .

و ما زمین لرزه ها و گرانیت ها خواهیم داشت .

درباره ی مناطق فرو رانش چه ، زمانی که یک صفحه ی اقیانوسی به زیر یک صفحه ی قاره ایی می رود ؟

شما آتش فشان ها را خواهید داشت که آتش فشان های فعال و اسیدی با فوران انفجاری هستند .

زمین لرزه ها در این جا بسیار عمیق و تا عمق 700 کیلو متر می رسد .

شما هم چنین گسل های معکوس یا گسل های برگشته با زاویه ی کم که گسل های تراستی نامیده می شوند را دارید .

سومین نوع مرز های صفحات گسل های امتداد لغز است .

این جایی است که صفحات در کنار هم حرکت می کنند .

چه اتفاقی می افتد ؟

مهم ترین چیزی که در این جا روی می دهد زمین لرزه ها است .

فکر می کنم گسل سان آندریاس در 50 میلیون سال آینده یا بیش تر ( شهر سان فرانسیس کو ) به دلیل حرکت به سمت غرب گسل سان آندریاس در امتداد آن قرار خواهد گرفت .

اکنون درباره ی کوه زایی ها و جزییات بیش تری در ارتباط با تکتونیک صفحه ای صحبت می کنیم .

اما اول اطلاعات بیش تری درباره ی قاره ها ارایه می دهیم .

قاره ها از سپر های قاره ای تشکیل شده اند .

که این سپر ها قدیمی ترین بخش قاره ها هستند .

آن ها ( سپر های قاره ای ) به طور معمول از سنگ های پر کامبرین تشکسل شده و در قسمت مرکزی قاره ها قرار دارند .

@quizgeologique

مقدمه ای از تکتونیک صفحه ای وگنر و کوه زایی ها . مصاحبه ی آموزشی.

هم گرا : تقارب ، هم سویی .

واگرا : دور شونده .

Dr . Doug Elmore

Director & Eberly Professor

ConocoPhillips School of Geology

and Geophysics

پارت دوم .

در آمریکای شمالی به آن سپر کانادایی می گویند .

این سپر ها توسط کمر بند های کوه زایی جوان تری مانند آپالاشین و راکی احاطه شده است .

چگونه این کوهستان ها را به تکتونیک صفحه ای مرتبط کنیم ؟

بسیار خب . برخی از این کوه ها آتش فشانی هستند .

مانند : کوهستان کاسکیدز .

آن ها در مناطق فرورانش رخ می دهند .

فرورانش : [ زمین‌ شناسی ] فرآیندی که در آن قطعات پوسته ی اقیانوسی به زیر قطع ی دیگر فرو می‌ روند .

کوهستان کاسکیدز در شمال غرب ایالات متحده قرار دارد .

یک نمونه از این آتش فشان کوه سنت هلن است .

ما کمر بند های قاره به قاره هم

مانند آپالاشین و هیمالیا هم داریم .

اکنون چیز بسیار جالبی که در این مورد وجود دارد ، رابطه ی بین تکتونیک صفحه ای و کوهستان ها است .

به ترین روش برای نشان دادن آن این است که درباره ی آن چه چرخه ی ویلسون نامیده می شود فکر کنید .

پس اجازه دهید در زمان به عقب در حدود 550 میلیون سال پیش یا بیش تر باز کردیم و شروع کنیم .

آن زمان آمریکای شمالی وسعت زیادی مشابه وضعیت امروزه داشت .

اما در حدود 500 میلیون سال پیش وضعیت تغییر کرد و ساحل شرقی به زیر ساحل شرقی آمریکای شمالی شروع به فرو رانش کرد و صفحات شروع به نزدیک و جمع شدن کردند .

پس از فرو رانش فکر می کنید چه اتفاقی افتاده ؟

خب ، شما آتش فشان ها را دارید .

در 375 میلیون سال پیش قاره ها با هم برخورد کردند و چه اتفاقی افتاد ؟

آپالاشین تشکیل شد و یک ابر قاره به نام پانگه آ ایجاد شد که ایده ی اصلی وگنر بود .

در 200 میلیون سال پیش قاره ها از هم جدا شدند و ما امروز شاهد اقیانوس اطلس هستیم .

بنا بر این بر اساس این چرخه شما فکر می کنید در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد ؟

ترجمه : گروه زمین شناسی دانش گاه آزاد اسلام شهر .

@quizgeologique

یافتن فسیل آمونیت در سواحل انگلستان . ( فیلم کوتاه ) .

شاق قوچی یا آمونیت .

@quizgeologique

فسیل جانور آمونیت با قدمتی چند میلیون ساله . ( گوهر آگین ) .

@quizgeologique

دره ی ستارگان . ( شبکه مستند )

توضیحات را به خاطر بسپارید .

همه ی توضیح های موجود در فیلم ، مرتبط با چند فصل از زمین شناسی یازدهم می باشد .

مثلاً یک سوال : دره ی ستارگان مکان مناسبی برای مطالعه در مورد لایه های رسوبی و مکانیسم فرسایش لایه ها است .

مطالعه در مورد لایه های رسوبی و مکانیسم فرسایش لایه ها ی دره ی ستارگان در کدام شاخه ی علم زمین شناسی مورد بررسی قرار می گیرد ؟

توضیح موجود در فیلم :

دره ی ستارگان در جزیره ی قشم واقع در سواحل جنوبی ایران در خلیج فارس است .

این دره حاصل باد فرسایی ناشی از باران های فصلی و طوفان ها است .

مردم بومی این منطقه باور دارند که قرن ها پیش ستاره ای از آسمان فرو افتاده و از آن زمان این دره دره ی ستارگان نامیده شده است .

این جا مکان مناسبی برای مطالعه در مورد لایه های رسوبی و مکانیسم فرسایش لایه ها است .

عمق این دره چیزی حدود 15 متر از سطح فلاتی است که این دره از آن به وجود آمده است .

مسیر های عجیب ، ستون های بلند و با شکوه و طاق های قوسی این مکان را به منطقه ای جذاب برای توریست ها بدل کرده است .

این مناظر طبیعی ، تماماً از شن و ماسه درست شده اند .

بعضی از مردم بومی معتقد اند که دره ، شب ها ترس ناک است .

چون ، باد بین صخره ها می پیچد و صدا های ربع آوری تولید می کنند .

امّا این صدا ها صرفاً به خاطر نحوه ی قرار گیری و شکل خاص ستون ها ایجاد می شود .

برخی مردم طبق یک باور خرافی قدیمی باور دارند که دره ی ستارگان ، ارواح سکنی دارند . ( سکونت دارند ) ( ما و فرا زمینی ها )

و به همین دلیل از آمدن به دره ی ستارگان ، در شب خود داری می کنند .

دره ی ستارگان مجموعه ی بی نظیری از مناظر طبیعی است .

و به عنوان یکی از زیبا ترین نمود های علم زمین شناسی در جزیره ی قشم شناخته می شود .

@quizgeologique

دره ی ستارگان . ( شبکه مستند )

@quizgeologique

طول عمر آثار باستانی هزاران ساله چگونه تعیین می‌شود ؟ ( فیلم آموزشی ) ( کربن 14 ) ( زمین شناسی 11 )

فصل اول زمین شناسی یازدهم .

آیا تا به حال از خود پرسیده‌ اید که باستان‌ شناسان چگونه قدمت آثار باستانی ، مثلاً نقاشی‌ ها و نگاره‌ های غار لاسکو در فرانسه را که نوع بشر ۱۷/۳۰۰ سال پیش ترسیم کرد ، تعیین می‌کنند ؟ ( نظریه پردازان فضا نوردان باستانی )

یا قدمت « کفن تورین » در ایتالیا را ، که به باور بسیاری کفن عیسی مسیح بوده‌ است ؟ ( نظریه پردازان فضا نوردان باستانی )

یا این که دانش مندان چگونه می‌توانند زمان و سال مرگ یک مومیایی را تعیین کنند ؟ ( مرتبط با زمین شناسی 11 ) .

تعیین قدمت و عمر آثار و اجساد به جا مانده از هزاران سال پیش با اندازه گیری فعالیت یا تعیین عمر کربن ۱۴ ممکن شده است .

یک ماده ی ارگانیک با منشأ گیاهی یا منشأ حیوانی هم کربن - 14 دارد و هم کربن 12 .

کربن 14 نوعی رادیو اکتیو است و میزان آن در هر ماده ی اُرگانیک تا زمانی که زنده است به دلیل ارتباط با اَتمسفر ، ثابت می‌ ماند .

وقتی یک ماده ی زنده می‌ میرد ، دیگر کربن ۱۴ جذب نمی‌کند ، با سرعتی ثابت تجزیه می‌شود و رادیو اکتیویته ی طبیعی آن به آرامی کاهش می‌ یابد .

هر ۵۷۳۰ سال نیمی از اتم‌های کربن ۱۴ به نیتروژن تبدیل می‌شوند .

به این پدیده ی نیمه عمر می‌گویند . ( تعریف ساده ی نیمه عمر )

« ویلارد لیبی » آمریکایی به خاطر کشف همین ماهیت « کرونومتری » کربن۱۴ بود که جایزه ی نوبل شیمی را در سال ۱۹۶۰ میلادی از آن خود کرد .

دانش مندان برای تعیین عمر یک ماده ی نمونه ، کمیت کربن ۱۴ ی آن را با اندازه‌ گیری رادیو اکتیوته ، یا با شمارش اتم های کربن ۱۴ ی آن ماده به روش طیف‌ سنجی مشخص می‌کنند . ( روش طیف سنجی )

به عبارت دیگر دانش مندان زمان مرگ یک اُرگانیسم را با مقایسه ی میزان کربن ۱۴ و کربن ۱۲ که همیشه ثابت می‌ ماند ، معلوم می‌ کنند .

این تکنیک ، روشی بسیار دقیق در باستان‌ شناسی ، لرزه نگاری و آتش فشان شناسی ، هوا شناسی ، کشاورزی و اقیانوس‌ شناسی است ، اما محدودیت‌ های خود را هم دارد ؛ عمر نمونه ی مورد مطالعه نباید بیش تر از ۵۰ هزار سال باشد چرا که مقدار کربن آن بسیار کم است و فقط در تخمین عمر ارگانیسم‌ زنده جواب می‌دهد نه به عنوان مثال : سنگ .

( میگه : نه به عنوان مثال : سنگ . فقط در تخمین عمر ارگانیسم زنده )

@quizgeologique

طول عمر آثار باستانی هزاران ساله چگونه تعیین می‌شود ؟ ( فیلم آموزشی ) ( کربن 14 ) ( زمین شناسی 11 )

@quizgeologique

مواد رادیو اکتیو و سن مطلق . ( فیلم کوتاه آموزشی ) .

@quizgeologique

نام فیلم آموزشی : فصل 4 زمین شناسی سوم - رواناب و حوضه ی آب ریز - سرعت آب و آب دهی .

مدرس : دکتر چلا جور .

زمین شناسی یازدهم : کاربرد دارد . ( مناسب برای کنکور های : 1398 و 1399 داخل و خارج . )

تهیه شده در : گزینه ی 2 .

باز پخش : آزمون زمین شناسی .

رود خانه

شرح : این آب جاری که شامل 2 چیز می باشد :

رواناب و رود خانه .

رواناب : بخشی از آب باران می باشد که فرصت این نمی کنه به درون زمین نفوذ کنه .

بچه ها تهران خودمون یا شهرستان هستید ، یه بارون تند میاد می بینین چه اتفاقی می افته .

اون آبی که توی خیابون ها جاری میشه اون رواناب .

حالا خودتون به من بگین شهری که کاملاً آسفالت / نفوذ نا پذیر میشه / پوشش گیاهی دیگه داره رنگ خودش از شهر می بازه / پارک که دیگه کم شده / فضا همش ساختمون سازی شده / شهر نفوذ نا پذیر میشه .

خب بارون می یاد کجا نفوذ کنه ؟ جاری میشه تو شهر .

پس یادمون باشه : 1 ) نفوذ پذیری . 2 ) پوشش گیاهی . 3 ) وجود خاک . جلوی رواناب می گیره .

باورتون نمیشه . همین سوال کنکور سراسری بود گفته بود با افزایش کدام عامل رواناب کم میشه که جواب می شد ؟ پوشش گیاهی .

با افزایش پوشش گیاهی از میزان رواناب کاسته می شود .

اما بچه ها بریم سراغ رود خانه :

ببینید قبل از این که بریم سراغ بحث رود خانه چند تا تعریف باید بلد باشین .

یه کلمه داریم به نام حوضه ی آب ریز : ( میگه ) منطقه ای که توسط رود و شاخه هاش زهکشی میشه .

بچه ها یی که می رن رشته ی ریاضی . ( عمران ) می خونن یه رشته ی فوق لیسانس بچه ها دارن به نام اصول زهکشی . ( مهندسی زهکشی )

کارشون چی ؟

کانال ها یی رو این ها حفر می کنن . شیب بندی می کنن . محاسباتشون انجام می دن . که این کانال ها آب های اضافی رو از زیر زمین پیلان و هدایت می کنن و می فرستن به جا یی که مورد نیازه ؛ به این کار می گن زهکشی . ( این جا داخل ویدیو میگه پینال و هدایت : اشاره به خرطوم فیل داره که آب با خرطومش می کشه و می فرسته با داخل دهان و سیستم گوارشیش . و یا این که چند تا فیل آب ها رو با خرطوماشون روی هم می پاشن )

پیلان در واژه نامه ی آزاد به معنی فیل .

حالا اگه بیلان هم باشه . بیلان هم که برای حوضه ی آب ریز . بیلان هم دو نوع : مثبت و منفی .

که خداوند رودخونرو به صورت یه زه کش طبیعی درست کرده .

آب از دل کوه . در یه کانالی که خدا حفرش کرده جاری میشه و به دریا ریخته میشه .

پس حوضه ی آب ریز منطقه ای که توسط یه رود خونه و شاخه هاش زهکشی میشه .
گفتم زهکشی یعنی چی :

خروج آب از زیر زمین . هدایتش توی یه کانل و رسوندنش به مقصد .

پس : رودخونه یه زهکش . ( آب از زیر زمین تویه کانل حفر میره کجا مقصد ؟ دریا . )

اما سرعت توی فیزیک خوندین . x = v . t >> مسافتی که در واحد زمان طی میشه .

حالا سرعت آب رود خون چی ؟ مسافتی که آب رود خونه در واحذ زمان طی می کنه .
حالا به من بگین بچه ها . ( سوال امتحان نهایی بوده )

سرعت آب دیدید یه شکل مقطع رود خونرو گذاشته بود گفته بود ماکزیمم سرعت آب کجا است ؟

بچه ها اگر رود خونه مستقیم بود . ماکزیمم سرعت ( وسط ، نزدیک سطح آب ) رو سطح آبم نه چون اصطحکاک با هوا داره .

امّا اگر رود خونت منحنی بود میگه از وسط به سمت دیواره ی مقعر ماکزیمم ، سرعت آب .

اما بریم سراغ تعریف دبی : حجم آب که در واحد زمان از مقطع عرضی رود خونه عبور می کنه ، به این میگن دبی .

فرمول دبی رو بلد باشین .

سرعت آب ضرب در سطح مقطع رود خونه میشه دبی .

پس بچه ها هر عاملی که باعث افزایش سرعت آب بشه صد در صد باعث افزایش دبی میشه .

حالا خودتون بگید طراح مگه نگفته که پوشش گیاهی رواناب کم می کنه . حالا پوشش گیاهی مگه جلوی سرعت آب نمی گیره پس جلوی دبی هم می گیره .

پس دبی چی شد ؟ حجم آبی که در واحد زمان از مقطع عرضی رود خونه عبور می کنه .

@quizgeologique

نام فیلم آموزشی : فصل 4 زمین شناسی سوم - رواناب و حوضه ی آب ریز - سرعت آب و آب دهی .

مدرس : دکتر چلا جور .

زمین شناسی یازدهم : کاربرد دارد . ( مناسب برای کنکور های : 1398 و 1399 داخل و خارج . )

تهیه شده در : گزینه ی 2 .

باز پخش : آزمون زمین شناسی .

@quizgeologique